Niêu cá kho làng Vũ Đại nức tiếng du khách

Niêu cá kho làng Vũ Đại nức tiếng du khách
5 phút, 19 giây để đọc.

Đến với quê hương của Chí Phèo và Thị Nở, du khách thường thưởng thức đặc sản nổi tiếng là cá kho niêu ở làng Vũ Đại, Lý Nhân, Hà Nam. Món ăn còn góp phần quảng bá ẩm thực Việt Nam ra thế giới.

Làng Vũ Đại, Lý Nhân, Hà Nam không phải là cái tên xa lạ với hầu hết người Việt Nam. Bạn có thể chưa đến đó; nhưng có thể bạn đã nghe tên của ngôi làng. Vũ Đại là quê hương của những nhân vật bất tử như Bá Kiến; Chí Phèo hay Thị Nở trong tác phẩm “Chí Phèo” của Nam Cao. Thực tế, trong câu chuyện của Nam Cao đó là làng Vũ Đại tuy nhiên thời điểm đó Hà Nam không có làng tên Vũ Đại mà đó là làng Đại Hoàng quê hương nơi Nam Cao sinh sống.

Nam Cao đã sử dụng quê hương của mình; làng Đại Hoàng, làm nguyên mẫu cho nhiều tác phẩm truyền cảm hứng như “Lão Hạc” và “Chí Phèo”. Sau đó, ngôi làng Vũ Đại trở nên rất nổi tiếng và cái tên làng Đại Hoàng dần bị lãng quên. Vì vậy; không quá lời khi nói rằng làng Vũ Đại là quê hương của Nam Cao

Trước kia, dân làng Đại Hoàng (nay là Vũ Đại) rất nghèo nên thịt cá phải để dành đến dịp lễ Tết mới dám ăn. Bởi thế; người dân đã nghĩ ra cách kho cá đặc biệt; có thể để lâu; qua tháng giêng mà món ăn vẫn ngon như thường.Nói về độ nổi tiếng; làng còn được biết đến với nhiều đặc sản; trong đó không thể không kể đến món cá kho làng Vũ Đại, Hà Nam.

Niêu cá kho làng Vũ Đại nức tiếng du khách

 

Cách chọn nguyên liệu

Thứ quan trọng tạo nên linh hồn; nét đặc trưng của cá kho làng Vũ Đại Hà Nam là niêu đất và vung đất. Niêu đất giữ nhiệt lâu nên cá kho sẽ càng thơm ngon hơn. Niêu được đặt mua mãi tận Nghệ An vì chất đất tốt; có thể chịu được lửa cho 1 mẻ cá ít nhất 16 tiếng. Còn vung lấy từ Thanh Hóa vì loại vung ở đây có hình vòm; kho cá rất tiện.Niêu cá kho làng Vũ Đại; Hà Nam khác với các làng quê Bắc bộ khác ở chỗ nó đã làm nên thương hiệu từ hàng trăm năm nay nhờ cách kho cổ truyền độc đáo. Món cá kho làng Vũ Đại nổi tiếng chắc thịt; nhừ xương, lại thơm phức mùi riềng; gừng, vị cá ngon không nơi nào sánh được.

Trước khi kho, cá được làm sạch vảy; chặt bỏ đầu, đuôi, chỉ lấy khúc giữa rồi cắt thành từng khúc vừa ăn. Cũng có nhà để nguyên vảy để giữ cá không bị nát cả khi kho lẫn lúc gắp ra niêu đất.Trước đây, cá kho niêu làng Vũ Đại được làm từ những nguyên liệu sẵn có của địa phương; từ cá trắm đen cho tới riềng, gừng, đường, ớt.

Để có một niêu cá kho làng Vũ Đại thơm ngon; người nấu bếp phải rất cầu kỳ. Người làm nghề kho cá ở Vũ Đại được gọi thân mật là những “nghệ nhân cá kho”. Kho cá bằng niêu đất loại to; tròn vành. Niêu được luộc trong nước sôi khoảng 4 tiếng để khử mùi; giữ niêu không bị vỡ và cũng để gia vị ngấm vào cá chứ không bị ngấm vào niêu khi kho.

Niêu cá kho làng Vũ Đại nức tiếng du khách

 

Nét đặc trưng của nồi cá kho

Để nồi cá giữ được hương vị cổ truyền, mùi thơm đặc trưng nhất; dân làng Vũ Đại vẫn kho bằng củi nhãn với vỏ trấu chứ nhất quyết không dùng một nhiên liệu hay chất đốt nào khác. Bởi theo người Vũ Đại, củi nhãn cho lửa đượm; đều, làm mùi đất nung biến mất, không bị ám vào đồ ăn mà cá lại nhừ tận xương.“Nghệ nhân” kho cá sẽ lót một lớp riềng giã nát dưới đáy niêu để cá không bị cháy, rồi đến sườn lợn và cá.

Cùng đó là nêm nếm thêm các gia vị như: riềng; gừng, hành khô giã nhỏ, tiêu; ớt, nước mắm, muối, nước cốt chanh, kẹo đắng… cùng một số gia vị cổ truyền rồi mới đặt trên bếp kho. Việc nêm nếm gia vị đều phải theo một quy chuẩn nhất định để mang lại hương vị thơm ngon và hấp dẫn hoàn toàn khác biệt của cá kho làng Vũ Đại.

Niêu cá kho bằng lửa vừa phải; giữ ở trạng thái sôi lục bục trong 16 – 20 tiếng, đến khi chỉ còn lại 1 thìa nước. Trong quá trình ấy, người thợ phải rải trấu liên tục để chỉnh độ lửa cũng như thêm nước sôi kịp thời. Cũng vất vả như khi luộc bánh chưng; người ta phải thay phiên nhau ngủ để cắt cử người trông niêu cá kho. Những nhà ít người; phải thức trắng đêm để kho cá.

Niêu cá kho làng Vũ Đại nức tiếng du khách

Món quà ẩm thực ngay Tết

Cá kho xong dậy mùi thơm phức; kích thích vị giác khiến ai cũng thòm thèm. Những khúc cá nâu sẫm không còn mùi cá tanh; chỉ còn hương gừng; hành, tiêu, riềng lan tỏa trong không khí nhắc nhớ người ta nghĩ về bữa cơm gia đình ấm áp. Cá kho làng Vũ Đại Hà Nam đạt chuẩn là cá phải săn lại, còn nguyên thớ; không bị vỡ vụn khi gắp vào bát, ngọt thịt, mềm xương, khi ăn không phải bỏ phí cái gì kể cả xương!

Mùa cao điểm của cá kho làng Vũ Đại là mỗi dịp cận Tết. Người ta đặt niêu cá kho về làm quà, để ăn trong những ngày Tết cho đỡ ngán ngấy. Thời gian này, có nhà bán được 400 – 600 nồi cá kho/ngày mà không đủ để phục vụ nhu cầu của thực khách trải dọc từ Bắc chí Nam, thậm chí cả Việt kiều, khách nước ngoài.

Từ món ăn bình dị của người dân, niêu cá kho làng Vũ Đại, Hà Nam không chỉ cải thiện đời sống của người nông dân quanh năm chỉ biết bán mình cho vườn tược, ruộng đồng mà dần được công nhận như một tinh túy của ẩm thực Việt!

Nguồn: Timeoutvietnam.com

About Post Author

Trịnh Huyền

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.